Sinh ra và lớn lên tại miền quê thuần nông, trước đây ngoài làm ruộng, vợ chồng anh Hoàng Văn Mạnh ở thôn Đá Ong, xã Lan Giới cũng tiến hành chăn nuôi thêm lợn, gà, bò... nhưng hiệu quả không cao, do ảnh hưởng của dịch bệnh và biến động thị trường. Với mong muốn khai thác lợi thế đồi rừng để phát triển kinh tế, khoảng năm 2016, anh Mạnh quyết định đầu tư thực hiện mô hình nuôi vỗ béo dê. Vợ chồng anh Mạnh đầu tư làm 2 chuồng và mua hơn 20 con dê về nuôi. Lúc đầu, do mới nuôi chưa nắm được kỹ thuật chăm sóc cũng như cách phòng, chống dịch bệnh nên đàn dê của gia đình anh hay bị đầy hơi, tiêu chảy… mỗi khi thay đổi môi trường sống hay điều kiện thời tiết. Vừa làm, vừa rút kinh nghiệm và tìm hiểu, học tập kỹ thuật nuôi từ bạn bè, qua các trại giống nên những lứa dê sau ít bị bệnh, nhanh lớn, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho gia đình anh. Hiện nay, anh Mạnh đang nuôi vỗ béo các giống dê Boer, dê Bách Thảo… Bình quân mỗi lứa anh nhập khoảng 150 - 170 con dê đực có trọng lượng khoảng 15 - 20 kg/con về nuôi, sau 3 tháng vỗ béo, dê đạt trọng lượng từ 40 - 45 kg/con là xuất bán được. Thương lái từ các tỉnh Thanh Hóa, Hải Phòng, Bắc Ninh, Thái Nguyên… tìm đến tận nhà để thu mua dê thịt. Với lợi nhuận hơn 150 triệu đồng/lứa khi đã trừ mọi chi phí giống, thức ăn, thuốc thú y…. trung bình mỗi năm nuôi 3 lứa, thu nhập của gia đình anh Mạnh vào khoảng trên dưới 500 triệu đồng.
Nghề nuôi vỗ béo dê đang là hướng đi hiệu quả trong phát triển kinh tế hộ gia đình ở xã Lan Giới, huyện Tân Yên
Cũng ở xã Lan Giới, gia đình ông Nguyễn Văn Thận ở thôn Bãi Trại được biết đến là một trong những hộ nuôi vỗ béo dê có tiếng trong xã. Khác với trước đây dê được nuôi theo kiểu chăn dắt hay nuôi nhốt kết hợp với chăn thả thì gia đình ông Thận đã áp dụng phương thức nuôi nhốt cố định tại chuồng. Với cách nuôi này, gia đình ông có thể chủ động quản lý và chăm sóc đàn dê được tốt hơn. Dê là con vật dễ nuôi có thể ăn được nhiều loại lá cây như: lá sấu, lá xoan, chòm non... nhờ vào đặc điểm đó mà ông Thận đã tận dụng được nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương để nuôi vỗ béo dê. Ngoài ra, gia đình ông còn trồng thêm cỏ voi, gieo ngô hạt để chủ động thêm thức ăn cho dê. Từ năm 2017 đến nay, ông Thận thường xuyên duy trì đàn dê 100 con/lứa. Để nuôi vỗ béo dê có hiệu quả kinh tế cao, ông còn đặc biệt chú trọng việc xây dựng chuồng trại và phòng chống dịch bệnh cho dê. Chuồng nuôi dê phải luôn khô ráo và thoáng mát vào mùa hè, ấm áp vào mùa đông. Dê giống khi nhập về, 100% đều được tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin, đặc biệt là bệnh tụ huyết trùng, thương hàn và tiêu chảy… Nhờ đó, đàn dê luôn sinh trưởng tốt. Trung bình hàng năm, nuôi vỗ béo dê đã mang lại cho gia đình ông Thận thu nhập khoảng gần 300 triệu đồng.
Tìm hiểu được biết, anh Mạnh và ông Thận chỉ là 2 hộ điển hình trong phát triển nghề nuôi vỗ béo dê ở xã Lan Giới, huyện Tân Yên. Kinh nghiệm của người dân nơi đây, để có được đàn dê khỏe mạnh, sinh trưởng và phát triển nhanh, vấn đề quan trọng đầu tiên là phải lựa chọn đúng giống dê để vỗ béo. Đối với những con dê đực phải là những con có ngoại hình khỏe mạnh, vạm vỡ, bốn chân vững chắc, nhanh nhẹn và có hai tinh hoàn to đều. Đối với những con dê cái nên chọn những con có thân hình nở nang, cân đối, bộ lông bóng mượt, ngực sâu, bầu vú nở rộng. Việc xây dựng chuồng nuôi, bảo đảm thức ăn cho dê nhất là về mùa đông cũng phải được thực hiện tốt. Đồng thời, người nuôi phải thường xuyên làm công tác vệ sinh chuồng trại, tiêu độc khử trùng, đồng thời tiêm phòng dịch bệnh cho đàn dê.
Theo ông Nguyễn Hữu Quang, Chủ tịch UBND xã Lan Giới, nghề nuôi vỗ béo dê trên địa bàn xã đã và đang khẳng định rõ hiệu quả trong việc tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân. Đàn dê của xã đã liên tục tăng lên qua các năm; nhiều hộ đã mạnh dạn mở rộng quy mô nuôi lên tới 500 - 600 con/năm. Hướng đến phát huy những tiềm năng, lợi thế sẵn có, thời gian tới xã sẽ tiếp tục động viên, hướng dẫn người dân nhân rộng các mô hình nuôi vỗ béo dê.
Thực tế cho thấy, nuôi vỗ béo dê đang là hướng đi hiệu quả trong phát triển kinh tế hộ gia đình ở xã miền núi Lan Giới. Nuôi vỗ béo dê không đòi hỏi quá cao về kỹ thuật mà lại cho hiệu quả kinh tế cao. Với việc bảo đảm tốt về các loại giống dê và phòng dịch bệnh hiệu quả, phát triển nghề nuôi vỗ béo dê hứa hẹn sẽ mở ra cơ hội để nông dân Lan Giới vươn lên làm giàu trên mảnh đất quê hương./.
Quang Đạo