Kế hoạch gồm có 2 hợp phần: (1) Xây dựng mô hình thí điểm canh tác giống lúa ST24 trên đất lúa 2 - 3 vụ/năm quy mô 60 ha, triển khai tại 5 huyện: Vĩnh Lợi 10 ha, Hòa Bình 10 ha, Giá Rai 10 ha, Phước Long 15 ha, Hồng Dân 15 ha; (2) Phát triển mô hình canh tác giống lúa ST 24 trên đất sản xuất tôm - lúa vùng Bắc Quốc lộ 1A quy mô 3.500 ha, triển khai tại 3 huyện: Phước Long 1.557 ha, Hồng Dân 1.570 ha, Giá Rai 374 ha.

Sau nhiều nỗ lực triển khai và hướng dẫn nông dân thực hiện theo quy trình kỹ thuật, mô hình đã đạt được những kết quả khả quan:

(1) Xây dựng mô hình thí điểm canh tác giống lúa ST24 trên đất lúa 2 - 3 vụ/năm: Lúa ST24 trong mô hình sinh trưởng và phát triển tốt, thích hợp với thổ nhưỡng địa phương, đặc biệt còn có khả năng phát triển tốt trên chân đất phèn. So sánh với các giống lúa trong sản xuất đại trà hiện nay trên đất chuyên lúa như Đài Thơm 8, Nàng Hoa 9, OM18 và giống mới Hương Châu 6 thì ST24 ít hoặc hầu như không nhiễm bệnh đạo ôn lá. Nông dân khi canh tác ST24 đã giảm được số lần phun thuốc BVTV 03 lần, trong đó giảm 02 lần phun thuốc trừ bệnh và 1 lần phun thuốc trừ sâu. Năng suất bình quân tại 5 mô hình/5 huyện thị đạt 5 - 6,6 tấn/ha.

Lúa ST24 sinh trưởng tốt và đạt năng suất cao trên đất 2 – 3 vụ lúa

 

Về liên kết tiêu thụ, Trung tâm Khuyến nông Bạc Liêu đã vận động, mời gọi công ty, doanh nghiệp liên kết sản xuất, bao tiêu lúa gạo nhằm xây dựng một chuỗi liên kết bền vững trong sản xuất. Kết quả đã vận động được Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Nông nghiệp Thủy sản Bạc Liêu đã bao tiêu 25/60 ha cho nông dân với giá 8.000 đồng/kg, trong đó 15 ha tại điểm Hồng Dân và 10 ha tại điểm Vĩnh Lợi. Các địa phương còn lại gồm Hòa Bình, Phước Long và Giá Rai do không đạt được thỏa thuận thu mua giữa Công ty với nhóm hộ nên thống nhất bán cho thương lái theo giá thị trường với giá từ 6.000 - 6.500 đồng/kg.

(2) Phát triển mô hình canh tác giống lúa ST24 trên đất sản xuất tôm - lúa vùng Bắc Quốc lộ 1A: Giống lúa ST24, ST25 có khả năng thích nghi tốt trên chân đất canh tác tôm – lúa của 3 huyện/thị là Hồng Dân, Phước Long và Giá Rai, khả năng chịu mặn, chịu phèn rất tốt, dễ canh tác. Ngoài ra, ST24 còn có ưu điểm vượt trội hơn so với các giống được nông dân canh tác trên đất tôm – lúa như Một bụi đỏ, OM 2517, OM 5451, BTE1 (F lai) và đặc biệt là hầu như không xuất hiện bệnh đạo ôn gây hại. Mặt khác, với bản lá đứng đặc trưng của giống cũng hạn chế được sâu cuốn lá gây hại nên đặc biệt thích hợp canh tác và nhân rộng sản xuất trên vùng đất tôm - lúa phía Bắc Quốc lộ 1A. Qua quá trình canh tác cho thấy, tổng chi phí của ruộng mô hình thấp hơn so với ruộng đại trà 1,7 triệu đồng/ha. Với năng suất ước đạt trung bình 6 tấn/ha, giá bán 7.000 đồng/kg, cao hơn lúa một bụi đỏ (giá 6.500 đồng/kg) cho hiệu quả cao hơn 4,7 triệu đồng/ha”.

Ruộng mô hình trình diễn trên đất lúa tôm tại thị trấn Phước Long

 

Trung tâm Khuyến nông Bạc Liêu đã thực hiện tốt vai trò cầu nối giữa Công ty, doanh nghiệp và nông dân, kêu gọi doanh nghiệp hỗ trợ giống, xây dựng một hệ thống kết nối thu mua và bao tiêu sản phẩm ổn định, giúp cho nông dân an tâm sản xuất để đạt hiệu quả cao. Bên cạnh đó kết hợp với nuôi tôm càng xanh tạo thêm giá trị gia tăng. Tuyên truyền nông dân giảm giống, khuyến khích ứng dụng cơ giới trong khâu gieo sạ, cụ thể là sử dụng máy sạ khóm (cụm) nhằm thay đổi thói quen sạ tay, sạ dày để hạn chế việc sử dụng nhiều thuốc BVTV không cần thiết. Đồng thời, tổ chức lại sản xuất theo hình thức cộng đồng với khối lương hàng hóa lớn và tập trung, giúp nông dân tạo ra được sản phẩm chất lượng cao, an toàn đáp ứng nhu cầu thị trường và doanh nghiệp thu mua. Hình thành chuỗi liên kết giá trị cung ứng và bao tiêu sản phẩm vùng sản xuất tôm – lúa tại tỉnh Bạc Liêu theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và hướng tới tạo dựng thương hiệu “Lúa thơm - Tôm sạch”.

Tại các cuộc hội thảo tổng kết mô hình, Trung tâm Khuyến nông đã đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Bạc Liêu tiếp tục hỗ trợ nhiều chương trình mới, giống mới đạt năng suất chất lượng như ST24, ST25 giúp nông dân nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống. Đồng thời tổ chức lại sản xuất theo hình thức liên kết với quy mô diện tích và hàng hóa lớn. Từ đó, thúc đẩy nông dân chủ động cải tiến quy trình kỹ thuật canh tác, sử dụng tài nguyên tiết kiệm gắn với kiểm soát tốt các vật tư đầu vào để đảm bảo năng suất, chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu cạnh tranh và thích ứng với biến đổi khí hậu trong xu thế hội nhập toàn cầu.

Dung Ngọc

Trung tâm Khuyến nông Bạc Liêu