Trong những năm qua, mô hình nuôi ong lấy mật ở xã Thạch Sơn (Anh Sơn) đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Được thiên nhiên ưu đãi về điều kiện tự nhiên, khí hậu trong lành, thảm thực vật phong phú, nghề nuôi ong ngày càng phát triển, sản phẩm mật ong xã Thạch Sơn được ưa chuộng, từ đó trở thành nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình. 

Nghề nuôi ong ở xã ban đầu chỉ là những hộ nhỏ lẻ nuôi theo phương pháp truyền thống, chủ yếu phục vụ nhu cầu gia đình. Qua quá trình phát triển, đến nay, toàn xã có gần 30 hộ nuôi ong hơn 600 đàn. Người nuôi ong đã áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, sản phẩm từ ong được sản xuất theo tiêu chuẩn sạch, nhờ đó chất lượng ngày càng được nâng lên, khẳng định được thương hiệu, uy tín, đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa và xuất khẩu. Phong trào nuôi ong đã phát triển rộng khắp tại địa bàn xã. Một số hộ mạnh dạn đầu tư nuôi với số lượng lớn như anh Bùi Đức Vinh (xóm 1 Thạch Sơn) có 250 đàn, Nguyễn Tài Anh (xóm 3 - Thạch Sơn) có 30 đàn, Trần Trọng Toàn (Xóm 2 -Thạch Sơn) có 20 đàn…

Đến thăm gia đình anh Bùi Đức Vinh (xóm 1 Thạch Sơn) với hàng chục năm gắn bó với nghề, hiện nay gia đình anh có gần 250 đàn ong, ước tính mỗi vụ thu được gần 1 tấn mật được các thương lái ở nhiều tỉnh lân cận về thu mua. Anh Vinh cho biết: "Nhờ cải tiến phương thức nuôi ong, áp dụng khoa học kỹ thuật, hướng đến tiêu chí sản phẩm sạch nên chất lượng mật ong luôn được người dân ưa chuộng, thu hoạch đến đâu bán hết đến đấy. Ngoài ra hàng năm gia đình anh còn nhân hàng trăm đàn ong giống bán ra thị trường. Thời điểm lấy mật rộ nhất trong năm từ tháng 3 đến tháng 6. Với giá bán nhập sỉ từ 120.000 - 150.000 đồng/kg (1 kg mật tương đương với 1 chai 650ml). Sau khi chi phí thì thu nhập từ bán mật ong, nhân đàn giống, làm sữa ong chúa và các sản phẩm mật ong đem lại cho gia đình ông 130 - 150 triệu đồng/năm.

Với ưu điểm vốn đầu tư ban đầu không lớn, không tốn nhiều nhân lực, đem lại thu nhập cao, do đó không ít người đã mạnh dạn chuyển đổi các loại cây trồng, vật nuôi không hiệu quả để nuôi ong. Tuy nhiên để đạt được hiệu quả, năng suất và chất lượng mật ong cao đòi hỏi nhiều kỹ thuật và tính cần mẫn. Ông Nguyễn Anh Tài (xóm 3 Thạch Sơn), chủ 30 đàn ong cho biết: "Điều quan trọng nhất trong quá trình nuôi ong là chọn ong chúa, nếu ong chúa khỏe mạnh thì cả đàn ong và giống ong những lứa sau sẽ khỏe mạnh, cho mật nhiều nhất. Nguồn mật hoa cho ong phải là hoa nhãn, hoa táo… như vậy sẽ cho chất lượng mật tốt nhất. Ong sống trong quần thể lớn nên khả năng nhiễm và lây lan bệnh rất cao, do đó việc phòng, chống bệnh cho ong, dập bệnh ngay tại thời điểm phát hiện cũng được đặt lên hàng đầu”.

Sản phẩm mật ong của xã bán ra thị trường được ưa chuộng bởi chất lượng tốt, giá cả phù hợp lại đảm bảo vệ sinh. Không chỉ tiêu thụ ở xã, mật ong xã Thạch Sơn còn đến được với nhiều tỉnh, thành trong nước. Các sản phẩm khác từ ong như sữa ong chúa, phấn hoa…. đều được ưa chuộng, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế từ nghề nuôi ong. Tuy nhiên, sản phẩm từ ong được làm ra và bán trên thị trường chủ yếu vẫn theo hình thức tự phát, không có sự thống nhất giá cả giữa các hộ nuôi ong dẫn đến người tiêu dùng hoài nghi về chất lượng mật ong. Bên cạnh đó những năm gần đây việc phát triển nuôi ong ngoại tự phát rất nhiều, giá thành bán ra lại rẻ nên việc cạnh tranh thị trường tiêu thụ của ong nội gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy, vấn đề xây dựng thương hiệu cần được quan tâm hơn nữa để mật ong nội xã Thạch Sơn ngày càng có chỗ đứng ổn định.

Lệ Hằng

Trung tâm Khuyến nông Nghệ An