Từ nguồn kinh phí của dự án “Cải thiện nông nghiệp có tưới” (WB7), xã Thiệu Công, huyện Thiệu Hóa đã triển khai mô hình "Cánh đồng lớn trong sản xuất lúa áp dụng cơ giới hóa đồng bộ" với quy mô 75 ha, hơn 400 hộ tham gia. Giống canh tác tại mô hình là giống lúa Thiên ưu 8, áp dụng cơ giới hóa đồng bộ từ làm đất, gieo mạ, cấy đến thu hoạch.
Khi tham gia mô hình cánh đồng mẫu lớn, bà con được tập huấn kỹ thuật canh tác lúa theo ICM; kỹ thuật làm mạ khay, cấy máy; bón phân sớm, cân đối giúp giảm lượng phân bón; quản lý dịch hại tổng hợp IPM; tưới nước ngập – khô xen kẽ. Bên cạnh đó, bà con còn được dự án hỗ trợ 100% giống, 30% vật tư phân bón và thuốc bảo vệ thực vật... Nhờ đầu tư thâm canh đồng bộ, đúng với quy trình kỹ thuật, nên lúa được mùa, năng suất bình quân đạt gần 3 tạ/sào.
Tham quan ruộng thực nghiệm ICM trên cây lúa tại xã Thiệu Công, huyện Thiệu Hóa
Qua thăm đồng và đánh giá hiệu quả tại mô hình cho thấy, việc thực hiện cánh đồng mẫu lớn áp dụng cơ giới hóa đồng bộ đem lại hiệu quả thiết thực. Tổng chi phí đầu tư cho 1ha ruộng trong mô hình trên 30 triệu đồng/ha, lợi nhuận trong ruộng mô hình đạt trên 41,6 triệu đồng/ha, năng suất đạt 59,5 tạ/ha, trừ các khoản chi phí đầu tư cho thu lãi 11,38 triệu đồng/ha.
Ngoài ra, việc canh tác theo đúng quy trình kỹ thuật đã được hướng dẫn, nông dân giảm lượng phân bón và lượng nước tưới, góp phần tiết kiệm chi phí sản xuất, giảm tích tụ hóa chất độc hại trong nông sản, bảo vệ môi trường... Việc tưới nước theo phương pháp ướt khô xen kẽ giúp tiết kiệm nước tưới hơn 1/4 lần so với ruộng ngoài mô hình, đồng thời cây lúa đẻ nhánh tập trung, hạn chế đẻ nhánh vô hiệu, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng và chống đổ ngã, giảm phát thải khí nhà kính.
Mô hình cánh đồng lớn áp dụng cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa giúp nông dân hiểu sâu hơn về việc giảm giống, giảm phân, giảm thuốc bảo vệ thực vật, giảm chi phí tưới nước và giảm phát thải khí nhà kính, tăng hiệu quả kinh tế. Đặc biệt, việc áp dụng máy cấy còn giúp tăng thời gian cách ly giữa các vụ (khoảng 10-15 ngày), giúp nông dân có thêm thời gian làm đất, hạn chế lúa bị ngộ độc hữu cơ, rất phù hợp với điều kiện sản xuất như hiện nay.
Qua thực tế sản xuất tại cánh đồng mẫu lớn áp dụng cơ giới hóa đồng bộ ở Thiệu Công cho thấy, đây là mô hình điển hình về nâng cao giá trị gia tăng trong thâm canh lúa, một hướng đi cần thiết để đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, áp dụng cơ giới hóa vào đồng ruộng, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Chính vì vậy, mô hình cần được tiếp tục được nhân rộng trong thời gian tới.
Thu Hiền
TT Khuyến nông Thanh Hóa