Với diện tích mặt nước hồ Thác Bà thuộc địa phận xã quản lý là 2.806ha, theo thống kê của xã Mông Sơn, tính đến năm 2017 trên địa bàn xã, hiện có 125 lồng cá, trong đó đóng mới trong năm 2017 là 50 lồng. Người dân chủ yếu tập trung đầu tư nuôi cá trắm cỏ, cá rô… Một số hộ dân có điều kiện kinh tế đã đầu tư nuôi các loài cá đặc sản, đem lại hiệu quả kinh tế cao như: cá nheo, cá lăng, cá ngạnh... Tuy nhiên, nguồn cung cấp giống cá còn chưa đảm bảo, người dân chủ yếu thu mua cá giống từ các thương lái nên chất lượng con giống chưa cao, do đó số hộ nuôi những giống cá đặc sản này chưa nhiều.

Là một trong những hộ nuôi cá lồng, gia đình anh Đỗ Văn Khải, ở thôn Làng Mới, xã Mông Sơn đã có nguồn thu nhập cao và ổn định từ nghề. Trước đây gia đình anh Khải sống bằng nghề đánh bắt rọ tôm trên hồ Thác Bà và kết hợp nuôi thêm 1 - 2 lồng cá để tăng thêm thu nhập. Nhờ chăm chỉ lại chịu khó học hỏi kinh nghiệm của những hộ đã làm nên vụ cá đầu tiên đã cho gia đình chị nguồn thu nhập đáng kể. Gần đây thu nhập từ việc đánh bắt tự nhiên trên hồ cũng giảm. Nhận thấy việc chăn nuôi cá lồng cho công việc và thu nhập ổn định hơn nên đầu năm 2016 anh quyết định vay vốn đầu tư đóng mới 10 lồng để nuôi cá.

Qua học hỏi kinh nghiệm của những người chăn nuôi trước, cùng với những kiến thức học được sau khi tham gia các lớp tập huấn về kỹ thuật nuôi cá lồng, anh đã áp dụng vào điều kiện thực tế của gia đình mình từ khâu đóng lồng, chọn con giống và chăm sóc nên các đối tượng cá thả nuôi của gia đình anh luôn phát triển tốt, ít bị dịch bệnh và cho hiệu quả kinh tế cao.

Hiện nay, với 10 lồng nuôi 3 loại cá:trắm cỏ, cá rô phi đơn tính... của gia đình, mỗi lồng có thể tích trung bình trên 100 m3, theo tính toán của anh mỗi năm sau khi trừ chi phí cũng cho thu lãi hơn 100 triệu đồng.

Nuôi cá lồng cho thu nhập cao

Cũng là một trong những hộ nuôi cá lồng lâu năm trên địa bàn xã, anh Trần Văn Từ - thôn Tân Minh, xã Mông Sơn đã có nguồn thu nhập ổn định từ việc nuôi cá lồng. Gia đình anh Từ phát triển nuôi cá lồng từ nhiều năm nay, nhưng các lồng cá của gia đình anh chủ yếu đóng bằng tre, vầu nên tuổi thọ lồng không cao, dễ bị thất thoát cá. Nhận thấy nuôi cá lồng đem lại hiệu quả kinh tế cao nên đầu năm 2017 anh đã mạnh dạn đầu tư đóng mới 6 lồng cá bằng ống kẽm quây lưới để nuôi 1 số loài cá đặc sản như: cá nheo, cá lăng đuôi đỏ... nâng số lồng cá của gia đình anh lên 12 lồng. Theo anh, việc dùng lồng cá bằng ống kẽm quây lưới mặc dù chi phí cao nhưng hiệu quả kinh tế lại cao hơn gấp nhiều lần do tuổi thọ cao mà còn có độ thông thoáng hơn lồng tre nên tạo điều kiện thuận lợi cho công tác vệ sinh, phòng bệnh, thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cá.

Để việc phát triển nuôi trồng thủy sản trên địa bàn xã phát triển hiệu quả và bền vững, xã Mông Sơn đặc biệt quan tâm, chú trọng trong việc vận động người dân duy trì, mở rộng quy mô nuôi, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật đến người dân. 

Ông Vũ Quang Ưng - Phó Chủ tịch UBND xã Mông Sơn cho biết: “Xác định nuôi trồng thủy sản cũng là một trong những hướng đi trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đem lại hiệu quả cao trong sản suất nông nghiệp của địa phương. Trong thời gian tới, xã tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân đầu tư phát triển nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là các giống cá đặc sản đem lại hiệu quả kinh tế cao. Đồng thời, tiếp tục thực hiện đưa các chính sách hỗ trợ của nhà nước đến với người dân, chú trọng tập huấn kiến thức nuôi trồng thủy sản, để giúp người nông dân trên địa bàn xã tận dụng tối đa thế mạnh sẵn có ở địa phương, phát triển nuôi trồng thủy sản theo hướng bền vững và có hiệu quả”.

Từ thực tế cho thấy, nuôi cá lồng trên Hồ Thác Bà đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn các hình thức khác, điều quan trọng là phải chọn được con giống chất lượng, đảm bảo rõ nguồn gốc xuất xứ mới đảm bảo năng suất và chất lượng cá thương phẩm. Từ việc phát triển mô hình nuôi cá lồng đã góp phần tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo cho người dân ở xã Mông Sơn nói riêng và huyện Yên Bình nói chungNhiều hộ dân đã có thu nhập hàng chục đến hàng trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi cá lồng. Nhiều hộ đã làm trang trại trên đảo hồ để tiện chăm sóc và quản lý các lồng cá.

Tuy nhiên, để việc nuôi trồng thủy sản phát triển một cách bền vững thì cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nông dân với chính quyền địa phương cũng như các tổ chức đoàn thể trong việc quy hoạch vùng nuôi, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật. Người dân cần tích cực áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm./.

Minh Phượng

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Yên Bái