“Nâng cao hiệu quả chuyển đổi cơ cấu cây trồng vùng gò đồi các tỉnh miền Trung”

Miền Trung có khoảng 170 nghìn héc-ta vùng gò đồi. Xác định phát triển kinh tế vùng gò đồi là một trong những chương trình trọng điểm để thực hiện hiệu quả Tái cơ cấu Ngành Nông nghiệp, thời gian qua, các địa phương đã chủ động chuyển đổi cây trồng trên vùng gò đồi. Nhiều mô hình bước đầu đạt hiệu quả kinh tế cao, mang lại nguồn thu nhập từ 50-150 triệu đồng/ha/năm. Nhờ đó nhiều hộ nông dân thực sự thoát nghèo và vươn lên khấm khá.

Tuy nhiên, xét về tổng thể, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng vùng gò đồi các tỉnh miền Trung vẫn đang gặp nhiều khó khăn, như: công tác quy hoạch manh mún, thiếu tập trung; thị trường tiêu thụ bấp bênh, thiếu sự gắn kết; việc cơ giới hóa nông nghiệp và áp dụng tiến bộ kỹ thuật còn hạn chế; chịu ảnh hưởng của thiên tai, thời tiết; các cơ chế, chính sách hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng vùng gò đồi chưa thực sự tạo động lực cho người nông dân…

Diễn đàn lần này được tổ chức với mong muốn góp phần cùng các địa phương tìm ra những giải pháp khả thi, đặc biệt là các giải pháp về kỹ thuật sản xuất để thúc đẩy nhanh và hiệu quả quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên vùng gò đồi, góp phần Tái cơ cấu Ngành Nông nghiệp; đồng thời nâng cao thu nhập cho nông dân, giảm rủi ro trong điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt.

Ông Phan Văn Khoa, Giám đốc Sở Nông nghiệp&PTNT tỉnh Quảng Bình cho biết: Tỉnh Quảng Bình có diện tích gò đồi lớn, trước đây chủ yếu phát triển cây cao su mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, sau 2 cơn bão lớn năm 2013, 2017, cùng với đó giá mủ cao su xuống thấp đã ảnh hưởng không nhỏ đến diện tích cao su toàn tỉnh. Ngay sau đó, tỉnh đã tổ chức nhiều hội thảo về định hướng phát triển cây cao su và tìm đối tượng chuyển đổi phù hợp. Hiện tại, vùng gò đồi của tỉnh Quảng Bình đã chuyển đổi sang các đối tượng cây trồng khá phù hợp như hồ tiêu, cây dược liệu (cà gai leo, sâm Bố Chính, đinh lăng, nghệ, sả chanh...), cây ăn quả (cam, ổi, chuối, bơ...) và một số đối tượng cây trồng như sắn, lạc, đậu đỗ... Cùng với nhiều chính sách hỗ trợ cụ thể, hiệu quả của tỉnh, ông Phan Văn Khoa hi vọng Diễn đàn lần này sẽ tìm ra được nhiều giải pháp nhằm tạo được sự đột phá trong chuyển đổi cây trồng và phát triển bền vững vùng gò đồi của tỉnh Quảng Bình nói riêng, các tỉnh miền Trung nói chung thời gian tới.

Bên cạnh những tham luận phản ánh tình hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng vùng gò đồi ở các địa phương; những khó khăn, vướng mắc của nông dân trong quá trình thực hiện chuyển đổi; các đại biểu, doanh nghiệp, nông dân tham dự Diễn đàn cũng đã đặt câu hỏi đến Ban cố vấn về giải pháp nâng cao hiệu quả việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên vùng đất gò đồi các tỉnh miền Trung. Trong đó, tập trung đến đối tượng cây trồng phù hợp với vùng gò đồi, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm và cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với công tác chuyển đổi cây trồng.

Ngoài ra, Ban cố vấn gồm các nhà quản lý, nhà khoa học và doanh nghiệp cũng đã giải đáp thắc mắc của bà con nông dân về chủ trương, chính sách hỗ trợ nông dân chuyển đổi cây trồng vùng gò đồi; quy trình kỹ thuật để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và xuất khẩu.

Ban chủ tọa, Ban cố vấn Diễn đàn (ảnh: ĐT)

Để nâng cao hiệu quả chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên vùng gò đồi các tỉnh miền Trung, kết luận Diễn đàn, Tiến sĩ Trần Văn Khởi, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia lưu ý các địa phương cần xác định và quy hoạch phát triển cây, con thế mạnh, phù hợp thực địa từng vùng; Đồng thời có cơ chế, chính sách linh hoạt để thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất xây dựng vùng nguyên liệu, liên kết sản xuất với người dân vùng gò đồi; Hình thành và vận hành tốt các tổ chức của nông dân vững mạnh như hợp tác xã kiểu mẫu, tổ hợp tác, câu lạc bộ… Cùng với đó, chủ động ứng dụng các tiến bộ khoa học vào sản xuất; thúc đẩy hình thành các chuỗi giá trị như cam, bưởi, chuối, dứa… cũng như đề xuất và thực thi tốt các chính sách của nhà nước cho sản xuất nông nghiệp nói chung và vùng gò đồi nói riêng…

Tiến sĩ Trần Văn Khởi cũng đề nghị trung tâm khuyến nông các tỉnh miền Trung tiếp tục tư vấn, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về nông nghiệp cho người dân, đặc biệt là những tiến bộ mới trong canh tác vùng gò đồi, chuyển đổi cơ cấu cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao; đẩy mạnh vai trò là cầu nối giữa nông dân và doanh nghiệp để hình thành các mối liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân; đề xuất với ngành nông nghiệp địa phương nguồn kinh phí để xây dựng các mô hình, mở lớp tập huấn kỹ thuật cho nông dân, tổ chức các điểm tham quan học tập trao đổi với các địa phương có mô hình sản xuất hiệu quả; tổng kết đánh giá dự án khuyến nông trung ương về phát triển cây có múi tại vùng Bắc Trung Bộ để khuyến cáo ra sản xuất đại trà…

Trong khuôn khổ Diễn đàn, các đại biểu đã tham quan mô hình trồng cam theo hướng VietGAP của ông Bế Văn Mai tại thị trấn Nông trường Việt Trung (Bố Trạch) với quy mô 7 ha trồng các loại cam lòng vàng, V2, đường Canh, cam mật; Thăm mô hình trồng sâm Bố Chính của Công ty TNHH Nông nghiệp CNC Tuệ Lâm tại huyện Bố Trạch với quy mô trồng gần 50 ha, giá trị thu nhập đạt từ 150 - 200 triệu đồng/ha (năm đầu tiên).

Tại những điểm thăm quan, các đại biểu đã đánh giá cao về tính thực tiễn cũng như hiệu quả kinh tế của các mô hình; đồng thời trực tiếp trao đổi về kỹ thuật trồng, chăm sóc cây cam, cây sâm Bố Chính và định hướng phát triển các loại cây trồng trên vùng gò đồi như cây ăn quả có múi (cam, bưởi, chanh không hạt…), cây dược liệu (sâm Bố Chính, cà gai leo…).

Ngọc Lan

Trung tâm KN-KN Quảng Bình