Những năm gần đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến khích sản xuất hướng tới nông nghiệp hữu cơ, tăng sử dụng phân hữu cơ, giảm dùng phân hóa học và quản lý sâu bệnh theo hướng hữu cơ sinh học. Thực hiện chủ trương đó, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Quảng Nam tổ chức Diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp, chủ đề: "Phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông sản sạch thích ứng với biến đổi khí hậu" trong 2 ngày 19-20 tháng 7 tại Tp. Tam Kỳ (Quảng Nam).

Các đại biểu tham quan HTX gà Mười Tín - một thương hiệu nông nghiệp chất lượng cao Việt Nam

Việt Nam là một trong 170 quốc gia trên thế giới có mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Từ năm 2007 đến năm 2015, diện tích canh tác và nuôi trồng hữu cơ của Việt Nam tăng từ 12.120 ha lên 76.666 ha, nhanh hơn tốc độ trung bình toàn cầu. Hiện, cả nước có 33 tỉnh/thành sở hữu các mô hình trồng trọt và chăn nuôi, thủy sản theo hướng hữu cơ. Tuy nhiên, nền nông nghiệp hữu cơ Việt Nam chỉ mới ở gia đoạn khởi đầu và vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn. Đó là: các chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp hữu cơ hầu như chưa có; nhận thức của người sản xuất, người tiêu dùng và của cả cộng đồng về nông nghiệp hữu cơ còn hạn chế; sản phẩm nông nghiệp hữu cơ được sản xuất chưa nhiều. Do đó, sản phẩm nông nghiệp hữu cơ vẫn chưa được người tiêu dùng tin tưởng sử dụng. Đây chính là một trong những điểm yếu khiến sản phẩm nông nghiệp hữu cơ của Việt Nam khó tiêu thụ trong những năm qua.

Một cửa hàng trong chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản sạch tại thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam 

Trong hoạt động khuyến nông, bên cạnh công tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật thông qua xây dựng các mô hình thì việc thông tin tuyên truyền để nông dân biết, hiểu và làm theo là rất quan trọng. Việc tổ chức Diễn đàn chủ đề "Phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông sản sạch thích ứng với biến đổi khí hậu" nhằm thực hiện mục tiêu đó.

Diễn đàn đã thu hút trên 200 đại biểu, trong đó có gần 150 nông dân của 5 tỉnh khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ. Tại Diễn đàn, nhiều đại biểu đã trao đổi với các nhà khoa học, nhà quản lý qua hơn 30 câu hỏi có nội dung liên quan tới sản xuất và tiêu thụ nông nghiệp hữu cơ như: chính sách hỗ trợ vốn, chính sách liên kết tiêu thụ sản phẩm, các tiêu chuẩn, chứng nhận thương hiệu..., các kỹ thuật canh tác nông nghiệp hữu cơ. Cũng trong chương trình của Diễn đàn, các đại biểu đã đến thăm một số mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ tại địa phương.

PGS.TS Lê Văn Hưng - Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam cho biết, nông nghiệp hữu cơ hướng tới sản xuất nông nghiệp bền vững về kinh tế, xã hội và môi trường. Tuy nhiên đây là vấn đề khó vì hành lang pháp lý còn hạn chế, thiếu những nghiên cứu cơ bản. Vì vậy để nông nghiệp hữu cơ phát triển cần đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền để nâng cao nhận thức người sản xuất nông nghiệp, thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hữu cơ dựa trên thế mạnh các sản phẩm chủ lực của địa phương.

Ban chủ tọa, Ban cố vấn tại Diễn đàn

Kết luận Diễn đàn, TS. Trần Văn Khởi - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đề xuất những giải pháp để nông nghiệp hữu cơ phát triển là:

- Nhà nước cần hoàn thiện các khung pháp lý, ban hành chính sách, các quy chuẩn, quy trình sản xuất áp dụng cho nông nghiệp hữu cơ.

- Các địa phương cần có quy hoạch phát triển nông nghiệp hữu cơ dựa trên các cây, con phù hợp với đặc thù, có tính khả thi với từng địa phương. Đồng thời có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hỗ trợ nông dân chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp truyền thống sang sản xuất nông nghiệp hữu cơ.

- Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về nông nghiệp hữu cơ, nhất là hệ thống khuyến nông chú trọng công tác tuyên truyền, đào tạo, tập huấn để người sản xuất thay đổi nhận thức và nâng các kỹ năng sản xuất.

 - Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam cần tư vấn các chính sách phù hợp, phát động các phong trào thi đua, tuyên dương các mô hình điển hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ giỏi để nhân rộng.

- Người sản xuất tích cực tham gia các lớp tập huấn, hướng dẫn sản xuất nông nghiệp an toàn, tham gia hợp tác, liên kết sản xuất để sản xuất nông nghiệp sạch và nông nghiệp hữu cơ.

Đỗ Tuấn

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia