Hợp tác xã (HTX) dược liệu Như Ý nằm ven Quốc lộ 27 trên đường từ Đà Lạt về Đơn Dương thuộc xã Đạ Ròn, được thành lập từ tháng 1 năm 2018 do bà Đinh Thị Thi làm Giám đốc. Hiện tại HTX có 7 thành viên với tổng diện tích 5 ha. Đây là HTX dược liệu đầu tiên tại xã Đạ Ròn cũng như toàn huyện Đơn Dương chuyên cung cấp hạt giống, cây giống sâm đương quy cho nông dân trồng và thu mua sản phẩm cho bà con nông dân.

Mặc dù, HTX được thành lập từ tháng 1 năm 2018 nhưng theo bà Thi cho biết bà đã trồng và thu mua cây sâm đương quy từ đầu năm 2016, với diện tích trồng ban đầu là 0,7ha. Qua quá trình sản xuất, bà Thi nhận thấy cây sâm đương quy mang lại hiệu quả kinh tế cao nên tiếp tục mở rộng diện tích canh tác. Tổng chi phí đầu tư cho 0,1ha trồng cây sâm đương quy khoảng 30 triệu đồng, sản lượng thu về khoảng 3 - 3,5 tấn/0,1ha, giá thu mua củ tươi 20.000 - 25.000 đồng/kg. Như vậy sau khi trừ chi phí đầu tư, công chăm sóc thu hoạch,... thì nông dân cũng thu lãi khoảng 30 triệu đồng. Sản phẩm thu về là củ tươi, HTX  sấy khô và bán ra thị trường. Ngoài sản phẩm thô HTX còn cung cấp ra thị trường sản phẩm trà túi lọc đương quy. Bên cạnh cây sâm đương quy, HTX dược liệu Như Ý còn trồng và thu mua cây hoàn kỳ, cây đan sâm để làm trà túi lọc.

Bà Thi bên ruộng đương quy của HTX

Mặc dù thời gian từ khi trồng đến thu hoạch cây sâm đương quy dài hơn so với các loại rau ngắn ngày (15-16 tháng mới cho thu hoạch) nhưng đối với cây đương quy, trước khi trồng chỉ cần xử lý đất kỹ, bón phân đầy đủ, tưới nước và nhổ cỏ theo định kỳ thì sẽ cho năng suất cao, không tốn nhiều thời gian chăm sóc như các loại cây trồng khác. Đặc biệt cây không cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nên rất an toàn cho sản phẩm cũng như an toàn cho môi trường và sức khỏe con người.

Từ những điều kiện thuận lợi mà HTX Như Ý đang đầu tư phát triển trong thời gian qua, trong năm 2018, Trung tâm Nông nghiệp huyện Đơn Dương xây dựng mô hình trồng thực nghiệm cây sâm đương quy với tổng diện tích 1,7ha, trong đó Nhà nước hỗ trợ 75% chi phí mua cây giống cho các thành viên HTX. Hiện nay cây đang sinh trưởng, phát triển tốt và dự kiến trong năm 2019 sẽ cho thu hoạch. Tháng 8 năm 2018 HTX dược liệu Như Ý đã được Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản cấp giấy chứng nhận VietGAP cho cây sâm đương quy, tạo động lực cho HTX ngày càng hoàn thiện và phát triển về chất lượng sản phẩm cây dược liệu đương quy trên địa bàn huyện, mở ra hướng đi mới cho cây dược liệu tại địa phương, giúp nâng cao thu nhập cho người nông dân.

Tuy nhiên do mới thành lập nên HTX vẫn còn gặp nhiều khó khăn như nguồn vốn để đầu tư cơ sở, trang thiết bị máy móc để làm ra thành phẩm trà đương quy, đầu ra của sản phẩm còn gặp nhiều khó khăn do HTX tự chào hàng và tìm kiếm khách hàng nên chưa có thị trường ổn định. Hy vọng trong thời gian tới, HTX sẽ có thêm thành viên tham gia, để tạo đà phát triển ngày càng lớn mạnh, sản xuất ra được nhiều sản phẩm cung cấp ra thị trường và có nhiều người tin dùng sản phẩm trà của Hợp tác xã Như Ý.

Hồ Thị Sao

Trung tâm Nông nghiệp Đơn Dương, Lâm Đồng