Tuy nhiên, qua nhiều năm triển khai, từ những phản hồi của các hộ chăn nuôi và người tiêu dùng, Trung tâm nhận thấy nếu chỉ thay đổi con giống đực thì chất lượng thịt lợn vẫn chưa đạt yêu cầu. Vì vậy, năm 2013, 2014 Trung tâm Giống vật nuôi tỉnh Yên Bái tiếp tục hỗ trợ 50 con lợn nái ngoại cho 6 điểm mô hình, nhằm thay thế giống lợn nái nội để cho ra đời những con lợn thịt siêu nạc đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.

Gia đình ông Nguyễn Văn Tiến, khu phố Hóp, xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên đã nhiều năm gắn bó với nghề chăn nuôi lợn. Đây cũng là nguồn thu nhập chính của gia đình ông. Khoảng 2 năm trở lại đây, được Trung tâm giống vật nuôi tỉnh Yên Bái hỗ trợ 1 con lợn đực ngoại để xây dựng mô hình cải tạo giống lợn địa phương bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo, gia đình ông Tiến đã chuyển hướng chăn nuôi giống lợn lai F1 giữa lợn nái Lang Hồng lai với lợn đực Landrace (người dân thường gọi là lợn 2 bề). Với mục đích cải tạo chất lượng thịt, nhưng qua quá trình nuôi, gia đình ông Tiến nhận thấy giống lợn này cũng đã nảy sinh nhiều nhược điểm như khó bán do tỷ lệ mỡ cao, lại tiêu tốn thức ăn nhiều và chậm lớn, khiến cho việc chăn nuôi của gia đình gặp không ít khó khăn.

Khó bán, bị thương lái ép giá đã khiến ông Tiến nghĩ đến việc thay thế giống lợn khác có hiệu quả kinh tế cao hơn. Vì vậy, khi biết đến mô hình hỗ trợ giống lợn nái ngoại của Trung tâm giống vật nuôi tỉnh Yên Bái ông Tiến đã không ngần ngại phá dỡ khu chuồng nuôi rộng 20m2 đã được xây kiên cố trước đây để chuyển sang làm chuồng sắt nuôi lợn nái ngoại. Từ khâu làm chuồng, xây dựng hầm bioga, hệ thống nước uống tự động cho đàn lợn, gia đình ông Tiến đều được sự hướng dẫn kỹ thuật của các cán bộ Trung tâm giống vật nuôi tỉnh.


Cũng như nhiều gia đình khác, trước đây gia đình anh Tạ Quyết Định, thôn 3, xã Đào Thịnh, huyện Trấn Yên chọn giống lợn Móng Cái để làm nái vì cho rằng giống lợn này dễ nuôi vì nuôi con khéo, đẻ nhiều, con giống đẻ ra lại được gia đình anh nuôi thịt là chủ yếu. Qua nhiều năm chăn nuôi, anh Định nhận thấy dù giống lợn này dễ nuôi, phàm ăn nhưng lại đầu ra lại không ổn định, giá cả bấp bênh. Đây cũng là điều khiến anh luôn trăn trở, suy nghĩ.

May mắn đã đến với gia đình anh Định khi gia đình anh là một trong 6 hộ gia đình trong tỉnh Yên Bái được Trung tâm giống vật nuôi tỉnh chọn làm điểm trình diễn mô hình chăn nuôi lợn nái ngoại trong nông hộ. Hơn 1 năm làm quen với việc nuôi lợn nái ngoại, anh Định đã nhận thấy nhiều ưu điểm vượt trội của giống lợn này. Những khó khăn trước đây đã không còn bởi giống lợn nái ngoại này trung bình mỗi con đẻ được 2,4 lứa/năm, mỗi lứa từ 11 – 14 con. Sau mỗi lứa lợn đẻ anh Định vẫn áp dụng phương thức vừa để lại nuôi nhằm giảm bớt chi phí mua lợn giống, vừa cung cấp con giống cho nhiều hộ gia đình trong vùng giống như trước đây. Nhưng hiệu quả kinh tế lại khác hẳn, nếu so sánh với những năm trước nuôi lợn Móng Cái anh Định nhận thấy mỗi con lợn giống ngoại sau khi cai sữa có giá từ 1,2 triệu – 1,5 triệu đồng, cao gấp 2 -3 lần so với giống lợn Móng Cái. Còn đối với lợn thịt thì cứ mỗi một tấn lợn hơi giống Móng Cái, anh Định có thu nhập 35 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi 17 triệu đồng, nhưng đối với giống lợn ngoại xuất chuồng anh Định có thu nhập trên 40 triệu đồng, sau khi trừ chi phí cũng lãi ít nhất 25 triệu đồng.

Song song với công tác xây dựng các điểm mô hình chăn nuôi lợn nái ngoại, từ năm 2008 đến nay Trung tâm giống vật nuôi tỉnh Yên Bái đã xây dựng được 24 cơ sở truyền tinh nhân tạo bằng giống lợn đực ngoại năng suất chất lượng cao, về cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu phối giống trong vùng. Để duy trì có hiệu quả các cơ sở truyền tinh nhân tạo và kiểm tra theo dõi hỗ trợ kỹ thuật kịp thời cho các mô hình chăn nuôi lợn nái ngoại, Trung tâm đã thành lập tổ chuyên trách thường xuyên kiểm tra, theo dõi, đôn đốc hướng dẫn các chủ cơ sở thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật chăm sóc nuôi dưỡng lợn đực, khai thác và pha chế tinh lợn nhằm đảm bảo chất lượng tinh cung ứng đạt tiêu chuẩn kỹ thuật. Ngoài ra, Trung tâm còn tổ chức các khóa đào tạo nâng cao cho chủ các cơ sở chăn nuôi lợn đực giống và đào tạo kỹ thuật cho một số chủ hộ chăn nuôi lợn nái ngoại nhằm chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật về chăn nuôi lợn ngoại cho người chăn nuôi giúp người chăn nuôi tiếp cận với phương pháp chăn nuôi mới. Chính vì vậy, chất lượng tinh tại các cơ sở đều cho tỷ lệ phối đạt trên 90 %.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng thịt lợn trên địa bàn toàn tỉnh Trung tâm đã phối hợp với các hộ chăn nuôi tiếp tục đưa lợn nái ngoại vào chăn nuôi. Từ năm 2013 đến nay, toàn tỉnh đã triển khai được 6 mô hình chăn nuôi lợn nái ngoại. Qua hơn 2 năm thử nghiệm các mô hình chăn nuôi đã có những phản ứng tích cực.

Hiện nay toàn tỉnh Yên Bái có khoảng gần 500.000 lợn thịt, với tổng số lượng thịt hơi xuất chuồng là trên 8.000 tấn. Chính vì vậy, việc triển khai các mô hình trình diễn, tỉnh Yên Bái sẽ dần thay thế những giống lợn cũ chất lượng kém sang giống lợn ngoại siêu nạc, có thời gian chăn nuôi ngắn hơn, tiêu tốn thức ăn thấp vừa  giúp người chăn nuôi nâng cao mức thu nhập vừa đảm bảo chất lượng thịt cung cấp cho người tiêu dùng trong toàn tỉnh./.

Nguyễn Thị Minh Phượng

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Yên Bái