Mô hình được triển khai tại xã Thượng Nông (huyện Tam Nông), là xã điểm trong phong trào xây dựng nông thôn mới của tỉnh Phú Thọ. Diện tích mô hình trình diễn tập trung 30 ha, có 153 hộ tham gia. Mô hình được sử dụng giống lúa thuần chất lượng cao RVT, áp dụng quy trình thâm canh cải tiến SRI và phòng trừ sâu bệnh tổng hợp IPM...

 

Tham gia mô hình người dân được hỗ trợ 100% giống lúa, 50% phân bón, thuốc trừ cỏ, thuốc bảo vệ thực vật, được tập huấn về chuyển đổi cơ cấu tăng thu nhập cũng như các biện pháp kỹ thuật cần được áp dụng vào mô hình, từ khâu ngâm ủ giống, gieo mạ, cấy, sục bùn, bón phân và phòng trừ sâu bệnh đến việc khử lẫn, thu hoạch, phơi sấy và bảo quản để có sản phẩm tốt nhất, đạt năng suất và hiệu quả cao. Bên cạnh đó, dự án đã gắn kết được với Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương là đơn vị cung ứng giống cho mô hình cam kết thu mua toàn bộ sản lượng lúa cho nông dân khi thu hoạch với mức giá cao hơn 30% so với giá thóc thịt bán tại thời điểm. Chính vì vậy mặc dù đây là hình thức tổ chức sản xuất mới nhưng ngay từ giai đoạn đầu triển khai mô hình được nhân dân địa phương rất đồng tình hưởng ứng.

 

Mặc dù thời tiết vụ Xuân 2014 có nhiều diễn biến bất lợi cho sinh trưởng, phát triển của cây lúa giai đoạn đầu ngay sau cấy, thời tiết rét đậm rét hại kéo dài làm cho nhiều diện tích lúa mới cấy bị chết rét, mất khoảng phải cấy dặm lại để đảm bảo mật độ cây. Thời điểm lúa trỗ nhiệt độ ban ngày thường xuyên cao 35 - 38oC làm ảnh hưởng đến quá trình phơi màu, thụ phấn. Tuy nhiên, do có sự phối hợp chỉ đạo sát sao của Trung tâm Khuyến nông Phú Thọ, các cấp chính quyền xã Thượng Nông, bộ phận cán bộ kỹ thuật thường xuyên bám sát đồng ruộng hướng dẫn và chỉ đạo nông dân chăm sóc lúa, đảm bảo đủ nước trên đồng ruộng và bón phân đúng thời kỳ, sự tích cực và trách nhiệm của bà con nông dân nên những khó khăn ngoại cảnh tác động đã được khắc phục. Lúa sinh trưởng phát triển tốt, đẻ nhánh khỏe và tập trung, ít nhiễm sâu bệnh, số bông hữu hiệu cao, lúa chín cùng thời điểm, tỷ lệ hạt lép thấp, màu vỏ hạt vàng sáng,…

 

Năng suất của giống lúa chất lượng cao RVT trong mô hình đạt 230 kg/sào (64 tạ/ha), so với đối chứng lúa cấy và chăm sóc theo tập quán năng suất đạt 205 kg/sào (57 tạ/ha). Với giá Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương cam kết thu mua đã cho tổng tổng thu 2.640.000 đồng/sào, lợi nhuận 1.205.000 đồng/sào (đối chứng cho tổng thu 2.100.000 đồng/sào, lợi nhuận 545.000 đồng/sào). Như vậy, với diện tích 30 ha lúa mô hình vụ Xuân 2014 nông dân đã thu lợi hơn 1 tỷ đồng, trong khi đó nếu sản xuất theo tập quán cũ thì 30 ha chỉ thu lợi khoảng 450 triệu đồng. Kết quả này đã cho thấy, mô hình thâm canh lúa chất lượng cao gắn với sản xuất giống, đầu ra đảm bảo cho hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với tập quán.

 

Mô hình thâm canh lúa chất lượng cao sản xuất theo hướng tập trung quy mô lớn, gắn kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm đầu ra đã mang lại hiệu quả cao cho nông dân. Là kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo, định hướng phát triển sản xuất của chính quyền địa phương như: tổ chức khoanh vùng ruộng liền kề diện tích tập trung, đưa cơ giới hóa vào làm đất, chỉ đạo gieo cấy cùng trà để thuận tiện cho chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch bằng máy, có sản lượng hàng hóa lớn và gắn kết thị trường tiêu thụ,… mang lại hiệu quả kinh tế cao, từ đó dần thay đổi tư duy cách làm cho nông dân, góp phần thực hiện thành công chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

 

Nguyễn Thị Việt Hà – TTKN Phú Thọ