Quảng Trị: Nâng cao hiệu quả kinh tế từ trồng cam sạch

Năm 2019, Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị đã triển khai mô hình thâm canh cam đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đây là hoạt động trong chuỗi dự án “Xây dựng mô hình và chuyển giao quy trình sản xuất cam, bưởi an toàn gắn với chuỗi giá trị tại các tỉnh miền Trung” thuộc chương trình Khuyến nông Trung ương.

Mô hình thâm canh cam đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm được thực hiện trên vườn cam xã Đoài lòng vàng, có diện tích 3 ha, đang bước vào chu kỳ kinh doanh. Mô hình này được hộ ông Lê Thanh ở thôn Xuân Mai, xã Gio Bình, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị trồng từ tháng 10/2015 với mật độ 500 cây/ha. Đây cũng là vùng trồng cam được UBND xã Gio Bình đăng ký sản xuất theo hướng VietGAP, chứng nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn.

Trước khi dự án tác động, vườn cam đã trồng được khoảng 3,5 năm, cây sinh trưởng phát triển khá tốt, qua đó thấy rằng giống cam xã Đoài lòng vàng thích nghi với đất đai và khí hậu của địa phương. Tuy nhiên số cành cấp 2,3 phân bố không đồng đều, mức độ cân đối của cây cũng như độ đồng đều trên toàn mô hình chỉ đạt bình quân khoảng 65%. Nguyên nhân là do việc tỉa cành tạo tán chưa phù hợp và chưa được thực hiện thường xuyên; chưa có kế hoạch dự báo và phòng trừ sâu bệnh một cách chủ động; việc sử dụng phân hữu cơ còn hạn chế. Bên cạnh đó địa hình có độ dốc, diễn ra quá trình xói mòn theo dòng chảy nên mức độ giữ phân, giữ nước của vườn không tốt.

Trong quá trình triển khai mô hình, Trung tâm đã hỗ trợ cho hộ dân thực hiện mô hình 30% vật tư, phân bón. Ngoài ra trong suốt quá trình triển khai, cán bộ kỹ thuật đã tiến hành tập huấn về kỹ thuật bón phân, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, phương pháp cắt tỉa tạo hình, tưới nước cho các hộ trong và ngoài mô hình trên địa bàn xã đang có nhu cầu trồng và chăm sóc cây cam.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Thanh - chủ hộ thực hiện mô hình cho biết: Từ khi tham gia mô hình, nhờ cán bộ kỹ thuật đến tận vườn “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn, ông đã hiểu biết và áp dụng đúng các kiến thức về trồng và chăm sóc mô hình cam theo hướng đảm bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế vào vườn cam của mình.

“Điểm mới của quy trình kỹ thuật áp dụng là sử dụng phân chuồng hoai mục, phân sinh học, bả dự tính dự báo, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học và phương pháp thủ công để diệt trừ sâu hại, ghi nhật ký đầy đủ trong việc trồng, chăm sóc vườn cam”, ông Thanh nói.

Kỹ sư Lê Thị Tú, cán bộ kỹ thuật Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết: Quá trình bón phân hữu cơ và hóa học được chia 4 lần bón: Bón thúc quả và chống rụng quả, thời gian từ 28- 30/4/2019, gồm 0,3 kg Urê + 0,2 kg Kali/gốc; Bón thúc cành Thu và tăng trọng lượng quả, thời gian từ 23- 25/7/2019, gồm 0,3 kg Urê + 0,15 kg Kali/gốc; Bón thúc tăng khối lượng và chất lượng quả, thời gian từ 10-12/9/2019, gồm 0,15 kg đạm + 0,5 kg Kali; Bón sau thu hoạch (dự kiến), thời gian từ 30/11-15/12/2019, gồm 100% phân hữu cơ, lân và vôi + 30-35 kg phân chuồng hoai + 1,25 kg Super lân + 1,0 kg vôi bột/gốc. Mô hình chỉ sử dụng thuốc có nguồn gốc sinh học, bẫy bả diệt côn trùng và phương pháp thủ công, không sử dụng thuốc hóa học, xác định thời điểm phun thuốc phù hợp, hạn chế số lần phun nhưng vẫn khống chế được sự phát sinh của sâu bệnh, đồng thời đảm bảo thời gian cách ly nhằm phân hủy hết thuốc, không gây ô nhiễm môi trường và chất lượng nông sản.

Qua thời gian triển khai cho thấy, cây cam sinh trưởng phát triển tốt, không nhiễm sâu bệnh hại nguy hiểm, quả đẹp, chất lượng tốt, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Số quả bình quân 82 quả/cây, trọng lượng quả bình quân  4 – 5 quả/kg, ước tính sản lượng khoảng 20 tấn, với giá bán hiện tại 25.000 đồng/kg, mang lại hiệu quả kinh tế cao gấp 2-3 lần so với nhiều cây trồng khác trên cùng diện tích đất.

Ông Trần Cẩn, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị cho biết, mô hình triển khai đã có những tác động tích cực về mặt nhận thức, giúp hộ tham gia mô hình cũng như các hộ trồng cam trên địa bàn thay đổi tập quán canh tác từ quảng canh sang thâm canh chăm sóc, có đầu tư, có định hướng phát triển bền vững, lâu dài. Thành công ban đầu của mô hình tạo tiền đề cho việc phát triển đầu tư thâm canh lâu dài và hiệu quả cây cam xã Đoài lòng vàng trên đất Quảng Trị, tạo bước đột phá trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng, nâng cao hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích, góp phần mở rộng diện tích sản xuất cây ăn quả theo hướng vệ sinh an toàn thực phẩm, tạo thương hiệu chất lượng và xây dựng nông thôn mới.

Phan Việt Toàn

Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị