Thụ tinh nhân tạo có ưu điểm là chất lượng con giống được nâng lên rõ rệt, nguồn con giống được kiểm soát, hạn chế tối đa lây lan bệnh tật, khắc phục sự chênh lệch tầm vóc, khối lượng, điều này đã mang lại những lợi ích thiết thực cho người nông dân, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng cho đàn trâu, bò trong toàn tỉnh. Trong quá trình triển khai thực hiện Đề án, các biện pháp kỹ thuật đã được áp dụng như: Sử dụng tinh bò nhóm Zebu thuần phối giống cho đàn bò nội để nâng cao tầm vóc thể trọng của đàn bò; sử dụng tinh bò BBB để phối giống với bò cái lai Zebu để tạo đàn bò thịt; sử dụng tinh trâu nội và tinh trâu Murrah để phối giống cho đàn trâu cái…
Là một trong những hộ được lựa chọn tham gia mô hình “Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật chăn nuôi bò thịt cao sản F1 BBB (3B), theo hình thức chăn nuôi công nghiệp trong nông hộ tại tỉnh Yên Bái”, gia đình ông Trần Văn Chiến tại thôn Chèm, xã Đông An, huyện Văn Yên đã nhận thấy hiệu quả rõ rệt của giống bò lai 3B so với giống bò địa phương của gia đình ông trước đây, chỉ sau 11 tháng nuôi, những con bò lai 3B với trọng lượng giống 150 kg/con đã tăng lên 420 kg/con, có con lên đến 435 kg/con, trung bình mỗi tháng tăng từ 24,5 - 25,9 kg/con. Ông Chiến phấn khởi cho biết: "Nuôi bò lai giống 3B còn dễ hơn nuôi giống bò địa phương bởi thức ăn của chúng chủ yếu sử dụng các sản phẩm phụ trong nông nghiệp, tăng trọng nhanh, ít mắc bệnh”.
Gia đình ông Hoàng Văn Điện ở thôn Bản Lai, xã Thạch Lương, huyện Văn Chấn hiện có 2 con trâu đang trong thời gian sinh sản. Từ năm 2016, được sự hỗ trợ của Trung tâm Giống cây trồng, vật nuôi tỉnh, gia đình ông được áp dụng phương pháp thụ tinh nhân tạo bằng giống trâu nội đã qua tuyển chọn có thể trạng hơn hẳn các giống trâu khác ở địa phương. Trâu giống địa phương 1 năm tuổi bán ra thị trường có giá 20 triệu đồng/con thì trâu được lai tạo với giống trâu nội chọn lọc của gia đình ông sẽ có giá trên 30 triệu đồng/con.
Ông Hà Văn Nghĩa - Phó chủ tịch UBND xã Thạch Lương, huyện Văn Chấn cho biết thêm: “Từ khi mô hình cải tạo đàn bò và cải tạo phục tráng đàn trâu bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo được triển khai tại địa phương thì phong trào chăn nuôi đại gia súc của xã Thạch Lương cũng đã phát triển mạnh mẽ hơn, số lượng đầu đàn gia súc tăng dần qua các năm. Hiện nay, toàn xã có gần 1.400 con trâu bò các loại, việc áp dụng phương pháp thụ tinh nhân tạo không chỉ giúp nâng cao tầm vóc, khối lượng gia súc mà còn là giúp người dân giảm được chi phí nuôi, chi phí vận chuyển bò đực đến nơi phối giống đặc biệt là hạn chế lây lan dịch bệnh tại địa phương”.
Là một trong 23 cán bộ dẫn tinh viên của tỉnh tham gia thực hiện Đề án, anh Lê Đức Cường phụ trách công tác thú y tại Thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ - huyện Văn Chấn, chia sẻ: “Đối với công tác thụ tinh nhân tạo cho trâu, để có hiệu quả và khả năng đậu thai cao thì quan trọng nhất là làm sao bà con phải theo dõi, phát hiện kịp thời kỳ trâu động dục để báo ngay cho dẫn tinh viên biết, chủ động phối giống kịp thời. Làm được như vậy thì tỷ lệ phối giống thành công sẽ đạt 100%. Ngoài giúp phối giống, tôi cũng tham gia tuyên truyền hướng dẫn các hộ cách chăm sóc, nuôi dưỡng để đàn trâu luôn được khỏe mạnh, lớn nhanh, phát huy tối đa hiệu quả của phương pháp truyền tinh mới này”.
Từ đầu năm đến nay, Trung tâm Giống cây trồng vật nuôi tỉnh Yên Bái đã tiến hành phối giống cho trên 3.000 con trâu bò, trong đó chỉ tính riêng bò đã thực hiện phối giống theo hình thức thụ tinh nhân tạo được trên 2.500 con, tỷ lệ phối đạt trên 90%.
Thực tế cho thấy, thành công của chương trình nâng cao chất lượng đàn đại gia súc bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo không chỉ làm thay đổi tập quán chăn nuôi của người dân mà còn tạo điều kiện cho người nông dân tiếp cận, áp dụng tiến bộ khoa học mới, nâng cao hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi.
Nguyễn Thị Xuân
Trung tâm Khuyến nông tỉnh Yên Bái