Mô hình thâm canh lúa chất lượng cao tại xã Đào Xá, huyện Thanh Thủy

Vụ xuân năm 2015, được sự hỗ trợ kinh phí của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Trung tâm Khuyến nông Phú Thọ đã xây dựng mô hình cánh đồng mẫu thâm canh lúa chất lượng cao thuộc Dự án chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi ở một số xã xây dựng nông thôn mới. Mô hình được triển khai tại xã Đào Xá (huyện Thanh Thủy), là xã điểm xây dựng nông thôn mới của tỉnh Phú Thọ. Diện tích mô hình trình diễn 30 ha với 152 hộ tham gia. Mô hình sử dụng giống lúa J02 là giống lúa thuần chất lượng cao, cơ giới hóa khâu làm đất, thu hoạch, áp dụng quy trình thâm canh và phòng trừ sâu bệnh tổng hợp IPM…

Tham gia mô hình, người dân được hỗ trợ 100% giống lúa, 50% phân bón, thuốc trừ cỏ, thuốc BVTV, được tập huấn về chuyển đổi cơ cấu tăng thu nhập cũng như các biện pháp kỹ thuật cần được áp dụng vào mô hình: từ khâu ngâm ủ giống, gieo mạ, cấy, chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh đến thu hoạch và bảo quản để đạt năng suất cao và sản phẩm đảm bảo chất lượng gạo tốt.

Vụ xuân năm 2015, thời tiết có nhiều diễn biến bất lợi cho cây lúa sinh trưởng, phát triển: hạn hán kéo dài từ đầu đến giữa vụ; yhời điểm lúa trỗ nhiệt độ ban ngày thường xuyên cao 36-39oc làm ảnh hưởng đến quá trình phơi màu, thụ phấn. Tuy nhiên, do có sự chỉ đạo sát sao của Trung tâm Khuyến nông Phú Thọ, Trạm Khuyến nông huyện Thanh Thủy, các cấp chính quyền xã Đào Xá và cán bộ kỹ thuật thường xuyên bám sát đồng ruộng hướng dẫn, chỉ đạo nông dân chăm sóc, đảm bảo đủ nước, bón phân đủ lượng, đúng thời kỳ, cùng với sự tích cực và trách nhiệm của bà con nông dân nên những khó khăn đã được khắc phục. Lúa sinh trưởng phát triển tốt, đẻ nhánh khỏe và tập trung, ít nhiễm sâu bệnh, số dảnh hữu hiệu cao đạt 7-9 dảnh/khóm, lúa chín cùng thời điểm, tỷ lệ hạt lép thấp dưới 10%, hạt to tròn, khối lượng 1.000 hạt 27-28g, màu vỏ hạt vàng sáng, chất lượng gạo ngon, được người tiêu dùng chấp nhận với giá cao hơn giống Hương Thơm số 1, RVT và 1 số giống chất lượng khác,…

Năng suất của giống lúa chất lượng cao J02 đạt 225 kg/sào (63 tạ/ha), so với giống đối chứng Khang dân 18 chăm sóc theo tập quán năng suất đạt 195 kg/sào (55 tạ/ha). Với giá bán lúa J02 là 10.000 đồng/kg (giá bán ngoài thị trường thóc Khang dân 7.500 đồng/kg), nông dân có tổng thu 2.250.000 đồng/sào, lợi nhuận 834.500 đồng/sào (đối chứng cho tổng thu 1.462.500 đồng/sào, lợi nhuận 193.500 đồng/sào).

Kết quả này cho thấy mô hình thâm canh lúa chất lượng cao sản xuất theo hướng cánh đồng mẫu lớn cho hiệu quả cao hơn hẳn so với sản xuất tập quán. Mô hình còn là kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo, định hướng phát triển sản xuất của chính quyền địa phương: tổ chức khoanh vùng tập trung, đưa cơ giới hóa trong khâu làm đất, phun thuốc, thu hoạch; chỉ đạo bà con nông dân gieo mạ tập trung, cùng giống, gieo cấy cùng trà, cùng chân đất để tiện chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, thu hoạch, nâng cao hiệu quả sản xuất, góp phần thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới.

Nguyễn Thị Việt Hà

Trung tâm Khuyến nông Phú Thọ