Các hợp phần cấu thành của vòng tròn sản xuất nông nghiệp tuần hoàn hiện nay đang được khai thác, ứng dụng và tiềm năng còn rất lớn. Tuy nhiên, phát triển nông nghiệp tuần hoàn ở nước ta còn nhiều thách thức bởi nông nghiệp tuần hoàn gắn với đổi mới công nghệ và thiết kế mô hình trong bối cảnh chúng ta chưa làm chủ nhiều công nghệ và quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ; chưa có hành lang pháp lý cho phát triển nông nghiệp tuần hoàn. Ngày 28/01/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050, trong đó một trong những mục tiêu quan trọng là phát triển nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm ô nhiễm môi trường nông thôn, giảm phát thải khí nhà kính.

Để khởi mới cho một chuỗi các sự kiện được tiếp nối Diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp chủ đề “Giải pháp sản xuất nông nghiệp theo hướng kinh tế tuần hoàn” được diễn ra tại Hà Nam ngày 23/5/2022 do Trung tâm Khuyến nông Quốc gia  (Bộ Nông nghiệp và PTNT) phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Hà Nam tổ chức.

Toàn cảnh Diễn đàn (ảnh: H.P)

 

Diễn đàn thu hút hơn 200 đại biểu đến từ các cơ quan ban ngành của Trung ương như Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và PTNT) và Trung tâm Khuyến nông 5 tỉnh: Ninh Bình, Nam Định, Hưng Yên, Bắc Ninh và Hà Nam cùng bà con nông dân tiêu biểu của các địa phương; một số trang trại, doanh nghiệp đang triển khai tốt, rất tốt mô hình nông nghiệp tuần hoàn. Nhiều cơ quan báo đài Trung ương và địa phương đến đưa tin về Diễn đàn.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, các đại biểu đã đến tham quan mô hình phát triển kinh tế nông nghiệp tuần hoàn tiêu biểu của tỉnh Hà Nam, là hộ gia đình anh Đặng Xuân Nam ở xã Nguyên Lý, huyện Lý Nhân với diện tích hơn 30 ha. Theo đó, từ chăn nuôi bò sữa, gia đình anh Nam đã tận dụng phân, nước thải của bò để trồng cỏ, nuôi giun quế, trồng cây húng quế chiết tinh dầu. Xác cây húng, cây cỏ già sẽ được ủ phân vi sinh bón đất, giúp đất tơi xốp hơn. Bên cạnh đó, gia đình còn trồng thêm cây ăn quả, cây chuối, dịp cuối năm cũng trồng thêm hoa cải để phát triển du lịch nông nghiệp, đem lại thu nhập đáng kể. Theo anh Nam, từ khi áp dụng mô hình kinh tế nông nghiệp tuần hoàn, hiệu quả kinh tế được nâng lên rõ rệt, nếu tính toán chi ly, gia đình anh tiết kiệm được 40% chi phí sản xuất so với sử dụng hoàn toàn bằng việc mua nguyên liệu từ bên ngoài và doanh thu của trang trại hàng năm đạt hàng tỷ đồng. Và điều đặc biệt, các đại biểu khi đến nơi đây đều cảm nhận rằng môi trường sản xuất ở đây rất sạch, không khí trong lành.

Các đại biểu tham quan mô hình nông nghiệp tuần hoàn tiêu biểu ”Nuôi bò - trồng cây dược liệu, cây ăn quả” tại hộ gia đình anh Đặng Xuân Nam (ảnh:HN)

 

Tại diễn đàn, các đại biểu Trung ương và địa phương đã cùng nhau trao đổi, thảo luận sôi nổi tập trung vào một số nhóm vấn đề như: chính sách đối với sản xuất nông nghiệp theo hướng kinh tế tuần hoàn; vấn đề thông tin tuyên truyền cho phát triển nông nghiệp tuần hoàn; các giải pháp phát triển nông nghiệp tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ nhằm nâng cao giá trị, hiệu quả kinh tế, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường, đồng thời hạn chế sử dụng tài nguyên và giảm phát thải khí nhà kính, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, hướng đến phát thải bằng không; đồng thời đưa ra nhiều giải pháp hữu ích để phát triển kinh tế nông nghiệp tuần hoàn.

Các đại biểu trao đổi, thảo luận sôi nổi tại Diễn đàn (ảnh: HN)

 

Tại Diễn đàn, theo ông Lê Hoàng Thuyên - Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Hà Nam, kinh tế tuần hoàn đang là một xu thế tất yếu. Để thúc đẩy phát triển nông nghiệp theo hướng kinh tế tuần hoàn cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của xã hội về kinh tế tuần hoàn cũng như vai trò của kinh tế tuần hoàn trong phát triển bền vững. Việc tuyên truyền về kinh tế tuần hoàn phải được thực hiện cho cả người tiêu dùng và người sản xuất; trong đó, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của các nhà sản xuất, hướng đến sản xuất có trách nhiệm, sử dụng nguồn tài nguyên hợp lý, từng bước thay đổi tư duy sản xuất và chế biến áp dụng các mô hình kinh tế tuần hoàn, giảm thiểu xả thải. Bên cạnh đó, đẩy mạnh việc hoàn thiện thể chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý, cơ chế khuyến khích cho sự hình thành và phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn. Lấy ví dụ như Hà Nam đã và đang phát triển các mô hình chăn nuôi, trồng trọt, thủy sản theo hướng bền vững, ứng dụng công nghệ cao, an toàn sinh học; trong đó có nông nghiệp tuần hoàn, đó là các mô hình: vườn - ao - chuồng - biogas; lúa - cá; nuôi cá theo công nghệ “sông trong ao”; nuôi bò - trồng cây dược liệu, cây ăn quả; sản xuất tổng hợp nuôi bò - nuôi giun quế - trồng cỏ, ngô, cây ăn quả; gia cầm - cá…, đã giúp người sản xuất quản lý tốt chất thải nông nghiệp, sử dụng hợp lý phế, phụ phẩm nông nghiệp làm phân bón trả lại độ phì nhiêu cho đất, xử lý an toàn chất thải động vật, tạo năng lượng tái sinh, tạo nguồn chất đốt phục vụ sinh hoạt, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ được hệ sinh thái và sức khỏe của con người.

TS. Hạ Thúy Hạnh - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết, phát triển kinh tế tuần hoàn đã và đang là xu hướng của các quốc gia trên thế giới, là giải pháp văn minh và bền vững. Kinh tế tuần hoàn không chỉ tái sử dụng chất thải, coi chất thải là tài nguyên mà còn là sự kết nối giữa các hoạt động kinh tế một cách có tính toán, tạo thành các vòng tuần hoàn trong nền kinh tế. Kinh tế tuần hoàn mang lại bốn lợi ích cụ thể giúp phát triển bền vững, đó là: tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường, thúc đẩy phát triển kinh tế và lợi ích xã hội. Nông dân Việt Nam đã quá quen với kinh tế tuần hoàn trong các hệ thống canh tác như: vườn - ao - chuồng,  vườn - ao - chuồng - rừng,  xen canh, gối vụ, trong đó, chất thải của chăn nuôi phục vụ trồng trọt, phụ phẩm trồng trọt được sử dụng làm thức ăn cho chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản, vòng tuần hoàn cứ như vậy năm này qua năm khác, một số năm gần đây là lúa - cá, lúa - tôm và tôm - rừng. Nhưng tùy từng quy mô khác nhau thì sẽ sử dụng các công nghệ khác nhau và trong quá trình triển khai, áp dụng thì cần có sự hỗ trợ của các cán bộ khuyến nông tại chỗ, tư vấn cho người dân nên sử dụng giải pháp nào, sử dụng các loại chế phẩm sinh học nào cho phù hợp; đồng thời cần tăng cường thông tin tuyên truyền với người dân.

Hiểu được tầm quan trọng của nền nông nghiệp tuần hoàn, Hệ thống Khuyến nông Việt Nam đang nỗ lực cố gắng triển khai các giải pháp, tổ chức và nhân rộng các mô hình sản xuất theo chu trình khép kín, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để tái sử dụng tối đa nguồn phụ phẩm nông nghiệp, mang lại giá trị gia tăng cho người nông dân, giảm chi phí vật tư đầu vào, đặc biệt ở quy mô nông hộ, góp phần phát triển nền nông nghiệp Việt Nam trở thành nền nông nghiệp xanh, bền vững, an toàn và có trách nhiệm./.

Các đại biểu tham quan gian hàng trưng bày các sản phẩm nông nghiệp an toàn áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn (ảnh: HN)

 

Thanh Thủy

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia

Xem thêm tin về Diễn đàn trên báo Kinh tế nông thôn, Báo ảnh Dân tộc và miền núi