Nhiều chỉ tiêu đạt và vượt mức kế hoạch đề ra, góp phần phát triển kinh tế, ổn định chính trị và bảo đảm an sinh xã hội. Thu nhập của người dân nông thôn năm 2015 tăng khoảng 2 lần so với năm 2010, đạt mục tiêu của Nghị quyết Đại hội Đảng XI đề ra.

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia nói riêng và hệ thống khuyến nông cả nước nói chung đã tích cực, chủ động trong công tác triển khai các nhiệm vụ được giao, có những đóng góp không nhỏ vào thành công chung của sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp và xây dựng nông thôn mới. "Có thể thấy hoạt động sản xuất của người dân ở đâu đạt năng suất cao, ở đó có vai trò của khuyến nông" - đó là nhận định của GS.TS. Ngô Thế Dân - Nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT, Chủ tịch Trung ương Hội Làm vườn Việt Nam tại Hội nghị tổng kết công tác khuyến nông năm 2015 và triển khai kế hoạch công tác năm 2016.

Trong công tác khuyến nông, thông tin tuyên truyền có nhiệm vụ phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, tuyên truyền chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với bà con nông dân; Phổ biến tiến bộ kỹ thuật và công nghệ, thị trường, tư vấn, giới thiệu các điển hình tiên tiến trong sản xuất, kinh doanh thông qua hệ thống truyền thông đại chúng, các hội nghị, hội thảo, hội thi, hội chợ, diễn đàn và xuất bản, phát hành ấn phẩm khuyến nông.

Với mục tiêu đổi mới công tác khuyến nông phục vụ tái cơ cấu ngành nông nghiệp, năm 2015, hoạt động thông tin tuyên truyền đã có những bước chuyển mình, cải tiến cả về nội dung, hình thức và phương pháp triển khai nhằm nâng cao khả năng tiếp cận và thụ hưởng của người dân.

Tuyên truyền theo trọng điểm, trọng tâm

Nội dung thông tin tuyên truyền chú trọng tới các nội dung: khoa học công nghệ, tiến bộ kỹ thuật trên các cây, con chủ lực phục vụ đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới; Tuyên truyền về thực hành nông nghiệp tốt, mô hình điển hình, cánh đồng lớn, vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp bền vững, phòng chống dịch bệnh mới phát sinh; liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, thông tin về thị trường, xúc tiến thương mại, hội nhập kinh tế trong lĩnh vực nông nghiệp.

Cụ thể, về in và xuất bản ấn phẩm, Bản tin Thông tin Khuyến nông Việt Nam với 14 kỳ/năm đã giảm số lượng các tin hoạt động, tăng số lượng, chất lượng bài ở các chuyên mục "Mô hình, điển hình tiên tiến", "Khoa học kỹ thuật và công nghệ"... Xuất bản các ấn phẩm kỹ thuật trong phòng chống dịch bệnh như "Kỹ thuật phòng chống một số bệnh của gia súc lây sang người” hay “Kỹ thuật phòng chống dịch bệnh tôm nuôi nước lợ”, các ấn phẩm về một số đối tượng chủ lực như “Kỹ thuật sản xuất cà phê bền vững”, “hướng dẫn câu và bảo quản cá ngừ đại dương theo công nghệ mới”…


Trong công tác tổ chức sự kiện khuyến nông, với hình thức Hội thi, Diễn đàn, Hội chợ đã truyền tải tiến bộ khoa học kỹ thuật, phổ biến chủ trương, chính sách thông qua việc hỏi đáp, trao đổi trực tiếp của bà con nông dân và ban cố vấn khoa học. 18 Diễn đàn được tổ chức trong năm đã thu hút 137 lượt tỉnh/thành, gần 6.000 đại biểu, trong đó có trên 4.000 nông dân trực tiếp sản xuất tham dự. Chủ đề của các diễn đàn, hội thi tập trung tuyên truyền sản xuất hiệu quả, an toàn, bền vững trên các đối tượng chủ lực phục vụ đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp sát với từng vùng miền như: "Liên kết giữa sản xuất và chế biến để chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa vùng đồng bằng sông Cửu Long"; "Phát triển sản xuất lúa chất lượng gắn với chế biến theo chuỗi giá trị hàng hóa"; "Sản xuất cá tra theo chuỗi giá trị vùng ĐBSCL"; "Chuyển đổi cơ cấu, đa dạng hoá cây trồng trên đất lúa để nâng cao hiệu quả, né tránh thiên tại khu vực duyên hải Nam Trung Bộ"; hay "Phát triển chăn nuôi đại gia súc theo hướng an toàn, bền vững vùng miền múi phía Bắc"...

Khách tham quan mua sắm tại Hội chợ Nông nghiệp - Du lịch, Thương mại vùng biên giới phía Bắc năm 2015 tại Lào Cai 

Từ định hướng tuyên truyền này, Trung tâm đã phối hợp với nhiều đơn vị truyền thông đại chúng ở trung ương và khu vực nhằm tuyên truyền sâu rộng và góp phần nâng cao nhận thức của người sản xuất nông nghiệp. Các chuyên mục "Khuyến nông" trên kênh truyền hình Nông nghiệp nông thôn - VTC16, trên hệ phát thanh Đài Tiếng nói Việt Nam - VOV1 và các báo như: Nông nghiệp Việt Nam, báo Nông thôn ngày nay với lượng phát hành hàng chục vạn bản đã tuyên truyền hàng nghìn tin bài, phóng sự về thực hành nông nghiệp tốt, giới thiệu hàng ngàn mô hình với những tấm gương nông dân sản xuất giỏi. Đặc biệt là các chuyên mục "Nhà nông cần biết"; "Chuyện nhà nông Cao Nguyên" trên Hệ phát thanh dân tộc - VOV4 với 590 chương trình, 76 giờ phát sóng đã góp phần đưa thông tin khoa học kỹ thuật đến với bà con 12 dân tộc tại các vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ.

Lãnh đạo TTKNQG trao đổi trong chương trình "Bạn của nhà nông" trên Đài truyền hình Việt Nam

Thông tin về xúc tiến thương mại, quảng bá nông sản, giới thiệu công nghệ, thiết bị phục vụ ngành nông nghiệp cũng được triển khai thực hiện thông qua loạt 8 Hội chợ nông nghiệp cấp vùng, đã thu hút trên 1.000 đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia với trên 2.100 gian hàng, trong đó có gần 1.000 gian nông nghiệp, đã có 162.000 lượt người đến mua bán và tham dự các hoạt động tại Hội chợ liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị nâng cao giá trị gia tăng.

Liên kết, lồng ghép tăng hiệu quả hoạt động truyền thông

Để nâng cao hiệu quả, mở rộng đối tượng thụ hưởng, năm qua hoạt động thông tin tuyên truyền đã đẩy mạnh việc liên kết, lồng ghép. Cụ thể:

Các sự kiện khuyến nông gồm Diễn đàn khuyến nông @ nông nghiệp và Hội thi đều phối hợp với các doanh nghiệp nhằm đẩy mạnh liên kết sản xuất theo chuỗi, đồng thời thu hút số lượng nông dân tham gia nhiều hơn, tăng từ 20% đến 50% so với kế hoạch.

Điển hình như Hội thi "Khuyến nông tham gia xây dựng nông thôn mới khu vực phía Bắc" "Hội thi Kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến vùng đồng bằng sông Cửu Long", hay Diễn đàn "Nâng cao hiệu quả kinh tế và giảm phát thải khí nhà kính trong sản xuất lúa các tỉnh phía Nam"; "Phát triển chăn nuôi vịt bền vững, góp phần thực hiện Đề án tái cơ cấu nông nghiệp ở các tỉnh ĐBSCL"... Ngoài ra, các hoạt động thông tin tuyên truyền còn được lồng ghép với các chương trình, sự kiện lớn của ngành hoặc của địa phương, như: Hội chợ Triển lãm Du lịch - Thủy sản, gắn với Lễ kỷ niệm 56 năm ngày Bác Hồ về thăm làng cá Cát Bà và ngày truyền thống ngành Thủy sản Việt Nam; hay Hội chợ Nông nghiệp - Thương mại vùng Tây Bắc với chủ đề "Liên kết chuỗi giá trị trong sản xuất để ngành nông nghiệp phát triển bền vững" gắn với Lễ hội Thành Tuyên năm 2015 và Liên hoan nghệ thuật hát then, đàn tính các dân tộc Tày - Nùng - Thái toàn quốc lần thứ V năm 2015... Việc lồng ghép các hoạt động thông tin tuyên truyền khuyến nông đã thu hút đông đảo đại biểu, khách tham quan, nông dân các vùng miền tham gia.

Trung tâm đã phối hợp với Ban Khoa giáo - Đài Truyền hình Việt Nam xây dựng 12 phóng sự gắn với chủ đề của 12 Diễn đàn truyền tải trên sóng truyền hình Trung ương với tên Chương trình là "Bạn của nhà nông" phát trên sóng VTV2. Chương trình đã được 63 đài truyền hình địa phương tiếp sóng, phát lại đã góp phần nâng cao hiệu quả tuyên truyền lên nhiều lần. Không chỉ những nông dân trực tiếp tham dự tại Diễn đàn được trao đổi, học tập, nắm bắt thông tin sản xuất, mà hàng triệu nông dân trên toàn quốc được tiếp cận với những thông tin hữu ích thông qua sóng truyền hình trung ương và địa phương.

Ngoài ra, 100% các sự kiện khuyến nông đều có sự đồng hành, tham gia của các đơn vị truyền thông đăng tải, đưa tin đã góp phần nâng cao sức lan tỏa của hoạt động thông tin tuyên truyền khuyến nông.

Đẩy mạnh vai trò tư vấn khuyến nông

Hoạt động tư vấn khuyến nông năm 2015 tập trung vào tư vấn kỹ thuật khuyến nông trên truyền hình, truyền thanh với 18 số Chương trình "Nhịp cầu khuyến nông"; 12 số chương trình "Diễn đàn Khuyến nông liên kết bốn nhà" trên sóng Ban Khoa giáo - Đài truyền hình Việt Nam (VTV2); 110 số tiểu mục "Góc tư vấn" trên Kênh truyền hình Nông nghiệp - nông thôn - VTC16; 42 chuyên mục tọa đàm "Xây dựng nông thôn mới", "Đồng hành cùng nhà nông" trên Đài Tiếng nói Việt Nam khu vực miền Trung, Tây Nguyên đã giải đáp nhiều thắc mắc của bà con về chính sách, kỹ thuật canh tác, thu hái, chế biến, bảo quản và quản lý sâu - bệnh hại trên những cây trồng, vật nuôi chủ lực phục vụ cho tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông Quốc gia trực tiếp giải đáp câu hỏi của bà con nông dân trong chương trình "Chuyên gia của bạn" trên Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV1)

Riêng trên các ấn phẩm báo viết, nội dung tư vấn được triển khai thông qua việc giới thiệu hàng nghìn mô hình làm ăn hiệu quả, các tấm gương điển hình tại chuyên trang "Khuyến nông" trên báo Báo Nông nghiệp Việt Nam, Nông thôn ngày nay, chuyên trang "Địa chỉ xanh" trên báo Kinh tế nông thôn, cùng các tạp chí chuyên ngành như Trang trại Việt, Thủy sản, Việt Nam hương sắc...

Bản tin Thông tin Khuyến nông Việt Nam, trang web “Khuyến nông Việt Nam” đã trả lời tư vấn hàng trăm câu hỏi của bà con nông dân, cán bộ khuyến nông...

Các Diễn đàn Khuyến nông @ nông nghiệp đã trả lời, tư vấn trực tiếp gần 700 câu hỏi của bà con nông dân.

Thông tin tuyên truyền đến người sản xuất, chú trọng đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa

Tăng cường phát hành ấn phẩm khuyến nông tới cấp xã, giảm các cấp tỉnh và trung ương: Cấp trung ương chỉ chiếm 4,3% số địa chỉ gửi, cấp tỉnh chiếm 13%, cấp huyện 30% và cấp xã, phường là 51,2% số địa chỉ gửi và số lượng bản in.

Đẩy mạnh tuyên truyền đến các vùng lõm, vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Tăng 102 chương trình và 5 giờ phát sóng truyền thanh bằng ngôn ngữ dân tộc so với năm 2014; tổ chức biên dịch, in sao 38 đầu đĩa và phát hành 1.600 đĩa hình hướng dẫn kỹ thuật bằng ngôn ngữ dân tộc thiểu số, góp phần đưa thông tin khoa học kỹ thuật đến với bà con người dân tộc Thái, Mông, Dao ở khu vực Tây Bắc; người Cơ Tu khu vực miền Trung; bà con dân tộc Ê Đê, Gia Rai, BaNa, Xơ Đăng, Kơho, Mơ Nông vùng Tây Nguyên và người Khơ me vùng Tây Nam bộ.

Năm 2016, với mục tiêu tổng quát của Ngành Nông nghiệp là: Xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, sản xuất hàng hóa lớn, giá trị gia tăng cao, bền vững, đáp ứng nhu cầu đa dạng trong nước và thúc đẩy xuất khẩu; đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới, nâng cao nhanh thu nhập và cải thiện đời sống của dân cư nông thôn; bảo vệ môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu. Công tác khuyến nông tiếp tục đổi mới toàn diện cả nội dung, hình thức, phương pháp và cách tiếp cận; Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả hoạt động tuyên truyền; Đẩy mạnh các hình thức tuyên truyền khuyến nông trên truyền hình, phát thanh, tổ chức các sự kiện khuyến nông lồng ghép các hoạt động khuyến nông về xúc tiến thương mại, phát triển thị trường, liên kết bốn nhà để giúp nông dân sản xuất và tiêu thụ sản phẩm ổn định, bền vững...

Đỗ Phan Tuấn

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia